Bewustzijn creeren
Problematisch middelengebruik en verslaving* komen overal voor. Ook onder artsen en andere zorgprofessionals. Eén van de belangrijkste doelen van ABS-zorgprofessionals is bewustwording creëren dat verslaving een te behandelen ziekte is en een veilige werkomgeving creëren waarin problematisch middelengebruik en verslaving bespreekbaar zijn. Daarvoor is een toolkit voor artsen ontwikkeld.
Over de ABS-artsen toolkit
Voor het creeren van bewustwording en bespreekbaar maken van problematisch middelengebruik en verslaving is een toolkit samengesteld: de ABS-artsen toolkit. Deze toolkit bestaat uit drie onderdelen. Per onderdeel vindt u waardevolle handvatten en achtergrondinformatie die u en uw organisatie helpen beleid gericht op middelengebruik en verslaving te ontwikkelen, het onderwerp bespreekbaar te maken, kennis hierover te vergroten en te verspreiden. De ABS-artsen toolkit is in 2020 voor artsen ontwikkeld, maar ook andere zorgprofessionals kunnen onderdelen van de toolkit gebruiken.
Ontwikkel beleid met behulp van de handreiking en het beleidsplan.
Tips hoe u in gesprek kunt gaan als u zich zorgen maakt om een collega.
Vergroot uw kennis met de e-learning en onderwijsmodule.
Met behulp van de toolkit kunnen zorgprofessionals en organisaties in de zorg aan de slag om problematisch middelengebruik en verslaving bespreekbaar te maken.
Campagnemiddelen
De KNMG heeft een speciale bewustwordingscampagne rondom problematisch middelengebruik en verslaving ontwikkeld om betrokkenheid en dialoog te stimuleren. Prikkelende vragen en feiten vormen hierin de rode draad. Wilt u deze vragen en feiten ook gebruiken om problematisch middelengebruik en verslaving bespreekbaar te maken binnen uw organisatie? Op de pagina met downloads vindt u verschillende campagnebeelden die u kunt gebruiken in een PowerPoint-presentatie, op social media of intranet, illustraties met facts & figures en de animatie. Ook staan hier advertenties die u kunt gebruiken in het personeelsblad en bestanden voor A3-posters.
Lees eerst goed de handleiding voor het gebruik van de campagnematerialen. Deze kunt u namelijk aanpassen naar uw eigen beroepsvereniging.
Is uw communicatie gericht op artsen, dan verwijzen we u graag naar onze kant-en-klare materialen van ABS-artsen.
Andere kennisproducten
Naast campagnemiddelen zijn ook diverse informatiesheets/factsheets ontwikkeld:
- Signalen bij stoornis in middelengebruik of gedragsverslaving
- 11 Criteria DSM-5: stoornis in middelengebruik
- Verslaving en werk: 5 antwoorden op juridische vragen
- 10 Tips voor het bespreekbaar maken van middelengebruik bij zorgen om een collega
- 10 tips voor een gesprek met een collega die onder invloed op het werk is.
Tevens zijn er illustraties ontwikkeld:
Casussen: deze casussen zijn ontwikkeld met artsen als voorbeeld maar kunnen ook gebruikt worden door andere zorgprofessionals:
- Het verhaal van Ivo – casus ABS-artsen
- Het verhaal van Astrid – casus ABS-artsen
- Het verhaal van Sophie – casus ABS-artsen
- Het verhaal van Milan – casus ABS-artsen
Tot slot zijn er artikelen over verslaving te vinden.
Beleidsplan
In de toolkit vindt u een beleidsplan gericht op middelengebruik en verslaving. Dit format kunt u als handvat gebruiken om beleid voor uw eigen organisatie te formuleren en te implementeren of om bestaand beleid te optimaliseren. Om dit te kunnen implementeren in uw organisatie heeft ABS-artsen ook een handreiking en een communicatieplan ontwikkeld.
Download het beleidsplan in de ABS-artsen toolkit, inclusief handreiking om aan de slag te gaan in uw organisatie.
E-learning: ‘Verslaving onder artsen’
Hoe herkent u problematisch middelengebruik en verslaving bij uw collega-arts? Wat is uw rol als u iets vermoedt? En hoe kunt u hierover in gesprek gaan? Door het volgen van de e-learning ‘Verslaving onder artsen – zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ vergroot u uw kennis over de risico’s van middelengebruik en verslaving, de signalen van verslaving bij zorgprofessionals en hoe u dit bespreekbaar kunt maken.
Andere zorgprofessionals kunnen de e-learning ‘Verslaving onder artsen – zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ gratis volgen.
Onderwijsmodule: ‘Zo maak je problematisch middelengebruik en verslaving bespreekbaar’
Voor co-assistenten en a(n)ios hebben we de onderwijsmodule ‘Verslaving onder artsen – zo maak je problematisch middelengebruik en verslaving bespreekbaar’ ontwikkeld. De onderwijsmodule is geaccrediteerd met 4 accreditatiepunten en bestaat uit de e-learning ‘Verslaving onder artsen – zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ (1 punt) en een groepsbijeenkomst (3 accreditatiepunten) die wordt voorafgegaan door een thuisopdracht.
Voor artsen die al langere tijd werkzaam zijn is de onderwijsmodule ook geschikt als verdiepingsmodule.
Deze onderwijsmodule kunnen opleidingen van andere zorgprofessionals als basis gebruiken voor het eigen onderwijs.
Download de handleiding voor begeleiders en het draaiboek. Alle opleidingsmateriaal vind u verder op deze pagina onder onderwijs.
* In de DSM-5 wordt niet meer gesproken van misbruik en afhankelijkheid, maar van stoornissen in het gebruik van middelen en bijvoorbeeld gokstoornis. In onze communicatie hebben we de volgende keuze gemaakt: we gebruiken de term verslaving om stoornissen in middelengebruik en gedragsverslaving aan te duiden. Bij gedragsverslaving kunt u denken aan gok-, game- en seksverslaving. Omdat in de volksmond en de praktijk nog veel gesproken wordt over problematisch middelengebruik en verslaving, hanteren wij tevens deze termen in het kader van bewustwording en vroegsignalering.