Voor zorgprofessionals die te maken hebben met problematisch middelengebruik of een verslaving is het niet makkelijk om hulp te zoeken, laat staan om patiënt te zijn. Dit komt vaak door schaamte en het stigma op verslaving. Collega’s spelen een belangrijke rol in het vroeg signaleren van eventuele problemen. Met onze e-learning, casussen en onderwijsmodule kunnen zorgprofessionals hun kennis over problematisch middelengebruik en verslaving vergroten. De e-learning en onderwijsmodule zijn ontwikkeld voor artsen, maar met enige aanpassingen ook bruikbaar voor andere zorgprofessionals.

Hoe herkent u problematisch middelengebruik en verslaving bij uw collega? Wat is uw rol als u iets vermoedt? En hoe kunt u hierover in gesprek gaan? Deze en vele andere vragen worden beantwoord in de e-learning ‘Verslaving onder zorgprofessionalsartsen – zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ voor 1 accreditatiepunt.

De e-learning komt in september 2024 weer online.

De e-learning maakt onderdeel uit van een uitgebreide onderwijsmodule. Naast de e-learning is er een voorbereidende (thuis)opdracht, die zich primair richt is op bewustwording. Tijdens de drie uur durende bijeenkomst kan geoefend worden in gespreksvaardigheden. Zorgprofessionals die de gehele onderwijsmodule volgen (inclusief e-learning) ontvangen 4 accreditatiepunten. Werkgevers kunnen de onderwijsmodule aanbieden aan medewerkers. Voor de trainers is de handleiding onderwijsmodule beschikbaar.

De onderwijsmodule bestaat uit drie onderdelen:

  • E-learning ‘Verslaving onder zorgprofessionals – zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ op de website van Medisch Contact (1 accreditatiepunt)
  • Voorbereidende (thuis)opdracht, primair gericht op bewustwording
  • Groepsbijeenkomst, primair gericht op gespreksvaardigheden (3 accreditatiepunten)

Inzicht en oefenen
Met de onderwijsmodule krijgen deelnemers zicht op hun eigen copingstrategieën en referentiekader ten aanzien van problematisch middelengebruik en verslaving. Ook leren ze signalen van verslaving herkennen en krijgen ze handvatten aangereikt om verslaving bespreekbaar te maken. Tijdens de groepsbijeenkomst oefenen de deelnemers hun gespreksvaardigheden in een andere context te gebruiken aan de hand van casussen.

Materialen getest in de praktijk
In de onderwijsmodule zijn materialen verwerkt waarmee ziekenhuizen en andere zorgorganisaties zelf aan de slag kunnen. Denk daarbij aan een handleiding, draaiboek, werkbladen en informatiesheets voor de bijeenkomst. En een PowerPoint-presentatie met informatie, animaties en video’s over verslaving onder artsen. Alle materialen zijn getest in de praktijk. De onderwijsmodule is ontwikkeld voor artsen maar ook interessant voor andere zorgprofessionals.

Accreditatie
Voor de groepsbijeenkomst van de onderwijsmodule kan de aanbieder accreditatie aanvragen. ABS-zorgprofessionals heeft de accreditatieaanvraag al voorbereid. Bij aanvraag verwijst de organisatie naar ID nummer: XXXXX. De groepsbijeenkomst is geaccrediteerd met 3 punten voor 3 uren. Voor het volgen van de hele onderwijsmodule, inclusief e-learning, krijgen zorgprofessionals 4 accreditatiepunten.

Alle onderwijsmaterialen voor de onderwijsmodule, zoals de (thuis)opdracht, werkbladen en PowerPoint-presentatie, vindt u onder ‘onderwijs’ op de pagina Downloads van deze toolkit.

Wanneer is er sprake van problematisch middelengebruik of verslaving? En hoe zou u hierop reageren? Onderstaande casussen geven voorbeelden van artsen (in opleiding) die te maken hebben met afhankelijkheid aan middelen en excessief gebruik van telefoon en gamen. Ook leest u de verschillende perspectieven van hun collega’s en naasten op de situatie. Elke casus bevat vragen die uitnodigen tot een reflectief (groeps)gesprek over middelengebruik en verslaving. De casussen kunnen aangepast worden naar de eigen beroepsgroep.

Hoe is verslaving gedefinieerd? Wat zijn risicofactoren voor het ontstaan van verslaving? En wat zijn de vroege signalen? Onderstaande pagina’s in deze toolkit geven antwoord op veel gestelde vragen over stoornissen in het gebruik van middelen en verslaving:

Veel van bovenstaande informatie hebben we in informatiesheets samengevat. Deze informatiesheets en interessante artikelen die ABS-artsen heeft uitgebracht, vindt u bij Downloads.

Veel artsen/zorgprofessionals hebben te maken met werkstress. Gedeeltelijk hoort dit bij het werk. Bij de één leidt dit tot een korter lontje, de ander gaat bij grote spanning juist nog meer of harder werken. Zo bleek ook uit een flitspeiling onder het KNMG Artsenpanel. Hoe ga je verstandig om met stress? Wat doe je als je aan een collega merkt dat hij ongezond met stress omgaat? En welke rol kan jouw team daarin spelen?

Heeft u vragen over het ontwikkelen over de onderwijsmodule? Of heeft u waardevolle input voor deze toolkit? Neem contact op via info@abs-zorgprofessionals.nl of bel met Marlies de Rond, beleidsadviseur KNMG: 088 – 440 42 23.